همشهری آنلاین: عملیات اجرایی باغ گیاهشناسی ملی ایران در سال ۱۳۴۷ با واگذاری قطعه زمینی از مراتع ملی شده در اراضی چیتگر واقع در کنار اتوبان تهران - کرج آغاز شد
مساحت این باغ حدود 145 هکتار میباشد. ارتفاع آن از سطح دریا 1320 متر بوده و دارای آب و هوای نیمه خشک و میزان بارندگی متوسط سالیانه حدود 240 میلیمتر است.
حداکثر دمای هوا در ماههای تیر و مرداد به 43-42 درجه سانتیگراد و حداقل دمای هوا در زمستان به پائینتر از 10- درجه سانتیگراد میرسد.
طرح جامع باغ گیاهشناسی ملی ایران به نحوی پیش بینی شده که نشان دهنده الگویی از باغهای ایران باشد. به این منظور یک میدان در مرکز باغ پیش بینی شده که 4 بلوار در 4 جهت آن میپیوندد.
علاوه بر جمعآوری و نگهداری گیاهان ایران که در محیطی شبیه به محیط زیست طبیعی گیاهان کاشته شده و نگهداری میشود در این باغ «موزه نباتات خشک ایران» نیز قرار دارد.
باغ گیاهشناسی از بیش از 3 هزار گونه از انواع گیاهان از قبیل درخت، درختچه، پیچ، بوته و پیاز و ... تشکیل شده و علاوه بر اهداف تحقیقاتی و علمی که دارد با هدف آموزش برای ارائه خدمات آموزشی - فرهنگی به شهروندان تهرانی سازماندهی شده است.
(باغ هرباریوم) یا گنجینه گیاهان است که در آن،نمونههای گیاهی به صورت خشک و با روش خاصی شناسایی، طبقه بندی و نگهداری میشوند.
این مجموعه در حقیقت، موزه نباتات خشک است که با داشتن ۲۴۷ هزار نمونه گیاهی شامل گیاهان استانی و ... یکی از معتبرترین هرباریومهای منطقه خاورمیانه و بزرگترین و مجهزترین آنها در کشور است.
بیشتر این گیاهان به وسیله کارکنان قسمت بذر و نهال جمع آوری شدهاند. آنها به دنبال این گیاهان همه جا را گشتهاند تا جای هیچ نمونهای در باغ خالی نباشد و چه بسا شبهایی را به اجبار در کوه و دشتها به سر بردهاند.
علاوه براین، تعداد زیادی نمونه گیاهی از سایر کشورهای دنیا از طریق مبادله در اختیار موسسه قرار گرفته و در باغ هرباریوم ملی ایران نگهداری میشود.
قطعه نمایش گیاهان زینتی باغ گیاه شناسی ملی ایران از قدیمیترین قسمتهای باغ میباشد. این قطعه با مساحت۶.۶ هکتار با اهداف زیر احداث شد:
- وجود مجموعهای از درختان و درختچههای منطقه مدیترانه برای انجام تحقیقات باغبانی و گیاهشناسی
- ایجاد زمینه آموزش برای بازدیدکنندگان از باغ به منظور آشنایی با گیاهان زینتی خارجی و انجام آزمایشات سازگاری روی گیاهان و انتخاب و معرفی گیاهان زینتی مناسب برای ایجاد فضای سبز
این منطقه به 3 بخش باغ صخره ای، آبشار و نمایشی تقسیم شده است که در زمینی تپه ماهوری واقع شده و سعی بر آن بوده که چشم اندازی طبیعی را منعکس کند.
آبشار موجود در آن به ارتفاع ۸ متر جلوه خاصی به آن بخشیده و به دریاچه مدیترانه به وسعت ۲۵۰۰ متر مربع ریخته میشود که به منظور کاشت و نگهداری گیاهان آبزی طراحی شده است.
سنگهای استفاده شده در باغ صخرهای از کوههای اطراف جمع آوری گردیده و پیادهروها از سنگ لاشه طبیعی میباشد.
دره آبشار با قطعاتی از سنگهای طبیعی در ابعاد مختلف به نحوی بسیار زیبا طراحی شده است و گیاهان موجود در آن شامل انواعی از گیاهان فصلی و درختچههای زینتی میباشد.
قطعات عمده در باغ گیاهشناسی ایران:
- رویشگاههای مهم کشور نظیر جنگلهای خزری ، زاگرس، البرز و بیابانهای کشور
- رویشگاههای مهم جهان نظیر اروپا، آمریکا، آسیا (هیمالیا و چین و ژاپن)
- قطعات تخصصی نظیر سیستماتیک (ردهبندی گیاهی) گیاهان دارویی و صنعتی، آربراتوم، گیاهان پیازدار ایران و باغ میوه ایرانی
- قطعات آموزشی - نمایشی شامل باغهای سنگی و صخرهای، باغهای نمایشی، آبشار ها و دریاچهها
- گلخانههای مناطق گرمسیری، مناطق معتدل و سردسیر
منبع مورد استفاده برای این مدخل